Studia we Francji

Francja staje się w ostatnich latach coraz popularniejszym wyborem wśród przyszłych studentów. Co roku ponad 300 000 osób z całego świata wybiera jedną z ponad 3 500 francuskich uczelni (publicznych i prywatnych). Uniwersytety we Francji coraz aktywniej starają się przyciągać międzynarodowych studentów na popularne kierunki, którymi są ekonomia, zarządzanie, inżynieria, sztuczna inteligencji, fizyka czy chemia. We Francji spotkamy coraz więcej Polaków. Wielu z nich możemy spotkać już teraz w internecie. Możemy liczyć na ich mentorską pomoc.

Studenci międzynarodowi stanowią już 12% społeczności akademickiej, co daje Francji trzecie miejsce na świecie. Dzisiejsze postrzeganie Francji może się nieco różnić w zależności od perspektywy, ale trzeba pamiętać, że Francja to byłe imperium kolonialne, światowe centrum kultury i sztuki. Paryż przez lata uważany był za światową stolicę, a językiem francuskim posługiwano się w Afryce, Indochinach oraz wśród aspirujących klas wyższych w całej Europie.

Francja nie zapomniała o swojej przeszłości i nadal ma wielkie ambicje. Francja to nie tylko kraj pięknego języka, architektury, sztuki czy wykwintnej kuchni. Nad Sekwaną wytwarza się około 45000 USD PKB, a gospodarka Francji należy do największych na świecie. Kraj ten należy do G7 i plasuje się na 5 miejscu największych gospodarek świata. Francja to nie tylko bagietki, makaroniki i dobre wina. To również wielki globalny biznes i międzynarodowe korporacje oraz światowe marki, jak choćby Michelin, Airbus, Renault, Peugeot, Citroen, Yves Rocher, Leclerc, Danone, Intermarche, Carrefour, Auchan, Louis Vuitton, Lacoste, Air France, Dior, Hermes, Pierre Cardin, Yves Saint Laurent, Cartier, Decathlon, Sephora, Orange, Credit Agricole, BNP Paribas, AXA i wiele, wiele innych. Francuzi posiadają bardzo rozbudowany przemysł zbrojeniowy i aerospace (samoloty Mirage, helikoptery Caracal, czy wspomniany wcześniej Airbus). Są również potęgą atomową. Posiadają zdolności budowy reaktorów na paliwo jądrowe. Swojego czasu francuska kolej TGV należała do najszybszych na świecie, a samoloty typu Concorde pokonywały Atlantyk w 3 godziny. Europejska Agencja Kosmiczna korzysta z francuskiej stacji kosmicznej w Gujanie Francuskiej. Do dziś możemy w tej części Ameryki zamówić śniadanie w tym języku. Po francusku dojdziemy do porozumienia również w Senegalu, Wietnamie czy na wyspach Polinezji Francuskiej. Sam Paryż jest nadal obowiązkową destynacją turystyczną dla przeciętnego Amerykanina czy mieszkańca państwa środka.

Uczelnie we Francji możemy najogólniej podzielić, podobnie jak w Holandii, na uczelnie badawcze i zawodowe. Te pierwsze nastawione są na wiedzę teoretyczną, drugie zaś praktyczną. System edukacji wyższej jest najogólniej ujmując systemem trójstopniowym, na który składają się studia licencjackie (3 lata tytuł licence), studia magisterskie (2 lata tytuł master recherche) i studia doktoranckie (3 lata tytuł doctorat). W systemie edukacji wyższej istnieje jeszcze jeden podział na uczelnie publiczne i Grande Ecoles. Te drugie to prestiżowe uczelnie oferujące 3 letnie programy licencjackie oraz programy magisterskie (czesne na tych uczelniach może wynieść nawet 10000 euro, możliwe są programy stypendialne). W założeniach uczelnie te stworzone zostały jako kuźnie wyższych kadr dla francuskiej administracji i biznesu. Selekcja jest w tym przypadku bardziej wymagająca. Będziemy zmuszeni do zdania egzaminu konkursowego. Kształcą się na nich głównie francuskie elity.

Przeglądając oferty uczelni we Francji spotkamy się również ze studiami w formule short programmes, oferującymi kierunki związane głównie z biznesem, przemysłem i usługami. Studia takie mogą trwać 2 lub 3 lata. Kierunki takie nastawione są na zdobywanie konkretnych umiejętności zawodowych. Uzyskujemy po nich dyplom brevet de technicien superieur (BTS), diplome universitaire de technologie (DUT) lub diplome d’etudes universitaires scientifiques et techniques. Z tym ostatnim możemy wybrać się na roczny kurs zakończony dyplomem licence professionnelle.

We Francji coraz więcej uczelni prowadzi kierunki wykładane w języku angielskim. Już prawie 30% wszystkich kierunków oferuje nauczanie w tym języku. Trzeba jednak pamiętać, że studia to również otoczenie logistyczne, czyli konieczność komunikowania się z innymi ludźmi na potrzeby założenia konta w banku, wykupienia ubezpieczenia czy zamówienia różnych usług. W tym wypadku znajomość i chęć posługiwania się językiem angielskim jest we Francji na bardzo niskim poziomie. Warto zatem myśleć o studiach we Francji w kontekście poznania również języka francuskiego, bo będzie bardzo przydatny w codziennych kontaktach. Na francuskich uczelniach znajdziemy studia w systemie mieszanym, gdzie niektóre przedmioty wykładane są po angielsku, inne zaś po francusku.

System rekrutacyjny powinien być dla Polaków dość przejrzysty, ponieważ jest podobny do naszego systemu. Podstawowym wymaganiem jest uznawana we Francji polska matura (baccalaureat). Polskie świadectwo dojrzałości jest honorowane w całej Francji, zaś sama matura podobna do francuskiej (Francuzi zdają jednak dużo więcej przedmiotów, matury zaczynają się w czerwcu). Aplikując na studia we Francji nie musimy zdawać innych egzaminów, chyba że aplikujemy na kierunki medyczne. Jedynym egzaminem, który będziemy musieli dostarczyć, jest potwierdzenie znajomości języka wykładowego. Francuskie uczelnie akceptują zarówno TOEFL jak i IELTS. Od osób, które chcą studiować po francusku wymagane będą dyplomy DELF (Diplôme d’Études en Langue Française), DALF (Diplôme Approfondi de Langue Française) lub TCF/TCF-DAP (Test de Connaissance du Français/Demande d’Admission Préalable).

Liczą się głównie wyniki maturalne. Aplikując na studia musimy wykazać się również certyfikatem z języka francuskiego (jeśli chcemy studiować po francusku) lub języka angielskiego. Podobnie jak w wielu innych krajach proces aplikacyjny odbywa się online poprzez system informatyczny zwany Parcoursup. Aplikować należy od końca stycznia do końca marca. Na początku kwietnia należy potwierdzić nasze wybory w aplikacji, zaś decyzji o przyjęciu należy spodziewać się na przełomie czerwca i lipca. Rok akademicki rozpoczyna się podobnie jak w Polsce. Oprócz wyników maturalnych (pomiędzy Polską a Francją istnieje dwustronna umowa o uznaniu dyplomów) czy potwierdzenia znajomości języka, uczelnia może wymagać przeprowadzenia rozmowy kwalifikacyjnej. Na rozmowę taką możesz zostać zaproszony np. do Ambasady Francji w Polsce. Aplikować można na 10 różnych kierunków. Początek aplikacji to styczeń.

Niewątpliwym atutem studiowania we Francji są niskie, pomijalne w zasadzie koszty czesnego, które wynosi zazwyczaj mniej niż 200 euro rocznie. Znamy uczelnie prywatne, w których roczne czesne sięga 60 000 euro, ale tymi się teraz nie zajmujemy, chociaż ich oferta edukacyjna potrafi być bardzo atrakcyjna a studia bardzo prestiżowe. Standardem jest uczestnictwo francuskich uczelni w bogatej ofercie międzynarodowych wymian studenckich. Powszechnie spotykany jest program wymian Erasmus. Uczelnie mają często własne afiliacje i umożliwiają odbycie części programu studenckiego w innym kraju na całym świecie. We Francji nie są popularne programy stypendialne. Możliwe jest jednak wsparcie finansowe na potrzeby socjalne, jeśli spełniamy określone warunki.

Studenci z Polski będą musieli potwierdzić również swoje prawo pobytu we Francji. Ten proces to zwykła formalność, ale nie wolno o niej zapominać. Będziemy potrzebować potwierdzenia przyjęcia na uczelnię, potwierdzenia posiadania wystarczających na pobyt środków finansowych oraz ubezpieczenie zdrowotne, które należy wykupić.