Chiny. Wiek upokorzeń
W przypadku Chin “200 lat upokorzenia” odnosi się do okresu trwającego od początku XIX wieku do połowy XX wieku, podczas którego Chiny doświadczyły serii porażek militarnych, strat terytorialnych i eksploatacji gospodarczej przez obce mocarstwa. Okres ten miał głęboki wpływ na tożsamość narodową Chin, ich relacje ze światem zewnętrznym i miejsce w globalnej społeczności.
Okres upokorzeń rozpoczął się w 1839 roku od I wojny opiumowej, kiedy to Brytyjczycy zmusili Chiny do otwarcia portów dla handlu zagranicznego i oddania wyspy Hongkong pod kontrolę brytyjską. Po niej nastąpiła seria nierównych traktatów i ustępstw, które dawały obcym mocarstwom prawa eksterytorialne, kontrolę nad chińskimi portami i przywileje gospodarcze w Chinach.
W tym okresie Chiny poniosły również porażki militarne z rąk obcych mocarstw, w tym rebelię bokserów w 1900 r., w wyniku której obce wojska najechały Pekin i zmusiły Chiny do zapłacenia reparacji.
Dziedzictwo “200 lat upokorzenia” jest nadal odczuwalne w Chinach. Rząd chiński wykorzystał ten okres do podkreślenia znaczenia jedności narodowej, suwerenności i samowystarczalności gospodarczej. Rząd wykorzystał go również do uzasadnienia polityki mającej na celu wzmocnienie militarnej i gospodarczej potęgi Chin.
Dla wielu Chińczyków okres upokorzenia jest źródłem narodowej dumy, ponieważ postrzegają oni wzrost gospodarczy Chin jako sposób na odzyskanie historycznej pozycji wielkiego mocarstwa. Jest to również źródło jedności narodowej, gdyż przypomina Chińczykom o znaczeniu utrzymania silnego i zjednoczonego frontu w obliczu wyzwań zewnętrznych.
Jednocześnie okres upokorzeń przyczynił się do poprawy relacji Chin ze światem zewnętrznym. Doświadczenia Chin związane z obcą dominacją sprawiły, że stały się one nieufne wobec zewnętrznej ingerencji w sprawy wewnętrzne i podejrzliwe wobec obcych mocarstw dążących do wywierania wpływu na Chiny. Przyczyniło się to do napięć między Chinami a Zachodem, zwłaszcza Stanami Zjednoczonymi, które Chiny postrzegają jako dążące do powstrzymania ich wzrostu jako globalnej potęgi.
Ogólnie rzecz biorąc, “200 lat upokorzenia” jest złożoną i wielowymiarową koncepcją, która wywarła głęboki wpływ na tożsamość narodową Chin i ich miejsce w świecie. Choć dla wielu Chińczyków jest to źródło dumy narodowej, przyczyniło się również do ostrożnego, a czasem konfrontacyjnego podejścia Chin do świata zewnętrznego. W miarę jak Chiny stają się globalną potęgą, jest prawdopodobne, że spuścizna “200 lat upokorzenia” będzie nadal kształtować relacje Chin z resztą świata.
