Nagroda Pritzkera
Na świecie istnieje wiele nagród dla architektów, wyróżniających ich osiągnięcia i wkład w postęp tej dziedziny. Zdobycie ich jest nie tylko oznaką prestiżu, ale także otwiera drogę do nowych projektów i możliwości rozwoju. Wśród najbardziej cenionych nagród najważniejsza jest Nagroda Pritzkera.
Nagroda ta corocznie przyznawana jest przez fundację Pritzker Architecture Prize dla architektów, którzy swoją twórczością wpłynęli na kształtowanie przestrzeni, w której żyjemy. Jest to swoista forma nobilitacji za wybitny wkład w rozwój dziedziny.
Jay Arthur Pritzker był amerykańskim miliarderem, przedsiębiorcą oraz filantropem. Jako jeden z najbogatszych ludzi w Stanach Zjednoczonych, znany był z wielu działań na rzecz biznesu, społeczeństwa i sztuki. Jego wpływy były szczególnie odczuwalne w dziedzinie nieruchomości, inwestycji i fundacji charytatywnych.
Urodził się on w 1922 roku w Chicago w Illinois. Był najmłodszym z dziewięciorga dzieci dwójki imigrantów z Rosji. Jego ojciec prowadził rodzinny biznes w branży hotelarskiej, a Pritzkerowie mieli swoje hotele w całym kraju. Jay Pritzker studiował na Uniwersytecie w Chicago, gdzie uzyskał dyplom z filozofii. Po ukończeniu studiów w 1941 roku wstąpił do wojska i służył w trakcie II wojny światowej. Następnie powrócił do rodzinnego biznesu i wraz ze swoim bratem rozpoczął ekspansję firmy. Jay Pritzker założył firmę inwestycyjną The Marmon Group, którą później sprzedał za 4,5 miliarda dolarów. Był również współzałożycielem firmy Hyatt Hotels Corporation, jednej z największych sieci hotelowych na świecie. Pritzkerowie inwestowali również w wiele innych firm i projektów, zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i za granicą.
Jay Arthur Pritzker był także znany ze swojego zaangażowania w działalność charytatywną. Wraz z żoną Cindy założył w 1957 roku fundację rodzinną – Pritzker Foundation, której celem było wspieranie sztuki, edukacji i nauki na całym świecie. W 1979 roku, wspólnie ustanowili również Nagrodę Pritzkera w celu wyróżnienia i uhonorowania wybitnych osiągnięć w dziedzinie architektury. Jay Pritzker był również członkiem wielu innych organizacji charytatywnych, w tym Rady ds. Sztuki Narodowej oraz Rady ds. Edukacji Prezydenta Stanów Zjednoczonych. Zmarł w 1999 roku w wieku 77 lat, jednak jego dziedzictwo pozostaje pamiętane i doceniane na całym świecie.
Pierwszym laureatem Nagrody Pritzkera był Philip Johnson, a od tamtej pory przyznawana jest ona każdego roku jednemu architektowi lub zespołowi architektów za całokształt twórczości. Otrzymują oni złoty medal i nagrodę finansową w wysokości 100 000 dolarów. Wśród dotychczasowych wyróżnionych znajdują się takie słynne osobistości jak Frank Gehry, Zaha Hadid, Renzo Piano, Norman Foster czy Rem Koolhaas.
Nagroda, oprócz tego, że jest uznaniem dla niezwykłego wkładu w rozwój architektury, innowacyjnych projektów i wprowadzenia nowych koncepcji do branży, to także swoista wykładnia współczesnych tendencji i kierunków w dziedzinie. Wśród ostatnich laureatów widać wyraźne dążenie do projektów zrównoważonych ekologicznie i funkcjonalnych, łączących estetykę i użyteczność. Wyróżnienie to jest także sposobem na promowanie architektury i jej wpływu na otaczającą nas przestrzeń, a także na zwiększenie zainteresowania tą dziedziną wśród młodszych pokoleń.
Warto wymienić również pozostałe z prestiżowych nagród. Amerykański Instytut Architektów honoruje za całokształt dokonań w dziedzinie architektury, wręczając Nagrodę AIA Gold Medal. Natomiast Królewski Instytut Architektów Brytyjskich przyznaje Nagrodę Stirlinga dla najlepszego budynku zrealizowanego na terenie Wielkiej Brytanii oraz Nagrodę RIBA za wybitne osiągnięcia w dziedzinie architektury. Odpowiednikiem tej drugiej jest wręczana przez Japońską Fundację Sztuki Nagroda Praemium Imperiale. Za najlepszą architekturę europejską można otrzymać Nagrodę Miesa van der Rohe, a laureata wybiera fundacja imienia tego niemieckiego architekta i Komisja Europejska. Ostatnia w tym krótkim rankingu Nagroda Driehaus wręczana jest przez Fundację Richarda H. Driehausa za architekturę, która nawiązuje do tradycji i kultury miejsca, w którym powstaje. Każda z tych nagród jest ważna nie tylko dla architektów, ale także dla całego społeczeństwa, które korzysta z ich projektów i czerpie z nich inspiracje do tworzenia lepszego świata.
